Echolokacja

W poprzednim wpisie zachęcałem do obejrzenia filmu, pokazującego polujące i pijące wodę nietoperze. Wspomniałem, że przy orientacji w przestrzeni posługujemy się echolokacją. Wydajemy dźwięki i nasłuchujemy ich echa, które dociera do nas odbite od elementów otoczenia. Sygnały muszą być krótkie, aby ich wysyłanie nie zakłócało odbioru tych, które powracają. Czas od wydania dźwięku do odebrania jego echa wskazuje nam odległość od przeszkody czy ofiary. Powinniśmy wydawać głośne dźwięki, aby usłyszeć słabsze powracające echo. Rzeczywiście nasze głosy mogą mieć natężenie nawet 130 dB, które jest progiem bólu dla człowieka. Jednak dzięki wysokiej częstotliwości jesteśmy dla was niesłyszalni (wyjątkiem są borowce mające niską częstotliwość) a różnorodnie zbudowane uszy pozwalają nam rozpoznać kierunek, z którego wracają sygnały echolokacyjne.

Dwie rodziny naszych krajowych nietoperzy różnią się sposobem wykorzystywania echolokacji oraz dostosowaną do niej budową ciała. Mroczkowate, do których należę, oddzywają się przez pyszczek, a nasze głosy mają zmienną częstotliwość i rozległy szerokopasmowy zakres. Każdego przedstawiciela naszej rodziny rozpoznacie po charakterystycznym wyrostku w uchu tzw. koziołku. Podkowcowate natomiast wydają dłuższe dźwięki o stałej częstotliwości przez nos. Narośle na nosie pomagają im skupić i nakierować sygnał z obu otworów nosowych wprost na ofiarę. Swoją nazwę podkowcowate zawdzięczają właśnie fałdowi skórnemu w kształcie podkowy na nosie. Ich uszy pozbawione są koziołków.