Hałaśliwe nietoperze?

Powszechnie wiadomo, że my, nietoperze, latamy bezszelestnie, a nasze sygnały echolokacyjne są niesłyszalne dla ludzi. To dlatego potrafimy tak was wystraszyć, wylatując niespodziewanie z ciemności.

Wiem, że nasza umiejętność orientowania się w zupełnej ciemności bardzo was fascynuje. Jednak istnieją nietoperze, których piski wielu z was może słyszeć. Co ciekawe, jedni ludzie słyszą je doskonale, a inni w ogóle. Niektóre gatunki, w tym takie żyjące w Polsce, wydają bowiem dźwięki, które może zarejestrować ludzkie ucho. Jednak częstotliwość tych głosów jest na samym skraju waszej słyszalności, a u różnych ludzi granica ta jest na nieco innym poziomie. Do tego z wiekiem ten poziom się nieco obniża. Dość liczne są przypadki, że ludzie mówią, iż kiedy byli młodsi, to wokół słyszeli wiele nietoperzy, a teraz już ich w ogóle nie ma. A tymczasem to oni po prostu przestali je słyszeć. Co ciekawe – utrata zdolności słyszenia części nawoływań nietoperzy następuje u was zwykle już w wieku około 17-20 lat.

Poznany przeze mnie niedawno borowiec wielki Borys jest właśnie nietoperzem, którego możecie usłyszeć. Z mojego punku widzenia borowce nie dość, że są duże, to jeszcze mówią głębokim basem, a w locie wrzeszczą strasznie głośno. Wiem, że dla człowieka to pewnie co najwyżej bardzo cienkie piski, słyszane jako regularne cykanie.

Borys wyjaśnił mi, że taki rodzaj głosów echolokacyjnych jest dla niego bardzo pomocny. Jak wszystkie borowce uwielbia bowiem polować wysoko nad koronami drzew, a owady chwyta wyłącznie w powietrzu. Im niższy głos, tym dalej się niesie. Wysokie dźwięki są dla celów echolokacyjnych nieco mniej precyzyjne, ale na otwartej przestrzeni precyzja nie jest aż tak ważna. Istotniejsze jest to, by usłyszeć echo odbite od jakiegoś chrząszcza czy nawet miękko owłosionej ćmy z jak największej odległości.

Nic więc dziwnego, że gdy Borys poluje, słyszę go nawet z odległości kilkuset metrów. Jeśli zaś usłyszę w locie mojego krewniaka gacka, muszę od razu uważać, by na niego nie wpaść, bo to znaczy, że jest tuż tuż.